Balıkesir İklim Değişikliği Notları - 2021

Balıkesir İklim Değişikliği Raporu hazırlanırken göz önünde bulundurulması ve bu konuda yapılacak çalışmalarda istifade edilerek gerekli kamu kurum ve kuruluşlarının hızlı bir şekilde harekete geçirmesi dileklerimle :) 

BALIKESİR İÇME SUYU BARAJLARI DOLULUK ORANLARI

İkizcetepeler Barajı doluluk oranı % 29,1

Gönen Barajı doluluk oranı % 18,1

Güncel verileri şuradan takip edebilirsiniz:
(http://www.balikesir-baski.gov.tr/index.php?su_kaynaklari=0&sid=60)

Balıkesir'deki Çaygören Barajı'nda Su seviyesi yüzde 10'un altında 

ATIKSU ARITMA'DA BALIKESİR NASIL?

Suların çeşitli kullanımlar sonucunda kullanılmış su (atık su) haline dönüşerek yitirdikleri özelliklerinin bir kısmını veya tamamını tekrar kullanabilmek inşa edilen tesislere atık su arıtma tesis adı verilmektedir. Atıksuyun kullanım çeşidine göre arıtma da farklılık göstermektedir. Balıkesir'de ise 2019 verilerine göre Balıkesir'de 25 adet Arıtma Tesisi bulunmakta, 2020 ve 2021 yıllarında ise Kepsut, Susurluk ve Sındırgı Atıksu Arıtma Tesisleri işletmeye alınması hedeflenmekte. Balıkesir çevre il ve ilçelere göre bu konuda yeterli sayıya ulaşmadığı bu konuda fazla çalışması gerektiği kanaatindeyim.

Yukarıda dediğim gibi iklim değişikliğinde tatlı su kaynakları kadar kullanılmış su yani atıksuların geri kazanımı, bunun için de atıksu arıtma tesislerinin önemi çok fazla. Eğer kuraklık ile mücadele edecek isek, tüm yerleşim yerlerinde kirliliğin sularımıza boşaltılması yerine atıksu arıtma tesisleri ile arıtılarak deşarj edilmesi mutlak bir gereksinimdir.

Balıkesir'deki Atıksu Arıtma Tesislerini detaylıca buradan inceleyebilirsiniz:

https://www.yesilormanokulu.com/2021/01/balikesir-ilindeki-tum-atiksu-aritma-.html

Son 10 yılda barajlarımızdaki toplam su miktarı. (8 Kasım tarihli)  Kullanılmış suların arıtımı her yerleşim yerinde şart olmalı. 

Barajlarımızdaki doluluk oranı, 28,88% WRI'ın listesinde  Türkiye "Yüksek Derecede Su Sıkıntısı Çeken Ülkeler" arasında yer alıyor.

2020 Meteorolojik Kuraklık Haritası:

2020 yılı Kasım ayı gelmiş geçmiş en kurak Kasım olarak tarihe geçti. Görüldüğü üzere haritada kuraklıktan etkilenen bölge çok fazla. Bu önümüzdeki günlerde yağışların artmasıyla belki bir süre geçmiş gibi görünecektir ancak istatistiklere göre her geçen yıl iklim değişikliğine bağlı mevsimsel değişimler ağaçlarda ve tüm canlılarda olağan üstü değişimlere neden olması demek. Bu değişimi normale getirebilmek için zamanında önlemlerin alınması ve nasılsa yine yağar gibi düşünülmemesi gereklidir.

Neler  Yapılabilir?

Tasarrufun bir diğer karşılığı "birikim". Yaşamımızda yapacağımız ufak değişiklikler ile daha sağlıklı bir gelecek miras bırakabiliriz.

Seviye 1 - Kanepende otururken yapabileceğin şeyler

• Bilgisayarın dahil olmak üzere kullandığın elektronik aletlerin fişlerini bir uzatma kablosuna tak, aletleri kullanmadığın zamanlarda uzatma kablosunu tamamen kapatıp elektrik tasarrufu yap.
• Kağıt banka dekontlarını kullanmayı bırakıp onun yerine çevrimiçi ya da mobil cihaz aracılığıyla faturalarını öde. Kağıt kullanmazsan, orman yıkımlarına da gerek kalmaz.
• Sadece beğenme, paylaş. Eğer kadın hakları veya iklim değişikliğiyle ilgili enteresan bir sosyal medya paylaşımı görürsen onu kendi hesabında paylaş, böylece senin ağındaki arkadaşların da o paylaşımı görmüş olurlar.
• Hatırlaman gereken şey mi gördün? Çıktı alma. Bilgisayarına kaydet ya da daha iyisi dijital post-it notu kullan. Gerekmedikçe kağıt harcama.
• Işıkları söndür. Televizyonun ya da bilgisayar ekranın sana rahat ve gerekli ışığı sağlar, bu yüzden ihtiyacın yoksa diğer ışıkları kapat.
• İnternetten biraz araştırma yapıp sürdürülebilir uygulamalar edinmiş ve çevreye zarar vermeyen şirketler bulup onlardan alışveriş yap.

Seviye 2 - Evde yapabileceğin şeyler

• Saçını ve kıyafetlerini kurutma makinesi kullanmak yerine doğal bir şekilde ile kurumaya bırak. Kıyafetlerini yıkarken çamaşır makinen tam dolu olmadığı sürece çalıştırma.
• Duşlarını kısa tut. Özellikle küvetlerin 5-10 dakikalık bir duştan çok daha fazla su harcadığını unutma
• Daha az et, kümes hayvanı ve balık tüket. Et üretimi bitki üretimine göre çok daha fazla kaynak kullanımı gerektirir.
• Taze yiyecekleri veya artakalan yemeklerini bozulmadan dondurup sakla. Bunu aynı zamanda daha sonra yiyebileceğin, önceden sipariş ettiğin gıdalar için de yapabilirsin. Bu şekilde hem para hem de yiyecek tasarrufu yaparsın.
• Gıda artıklarını gübreye dönüştür. İklim etkilerini azaltırken aynı zamanda da besinlerin geri dönüşümünü de sağla.
• Kağıt, plastik, cam ve alüminyumu geri dönüştürmek çöp sahalarının büyümesini engeller.
• Satın aldığın ürünlerde olabildiğince az ambalaj kullanılmasına dikkat et.
• Fırınını önceden ısıtmaktan kaçın. Eğer belirli bir pişirme sıcaklığına ihtiyacın yoksa fırını yemeği içine koyduktan sonra çalıştır.
• Enerji verimliliğini artırmak için pencere ve kapılarda hava kaçaklarını engelle.
• Kullandığın eski aletleri enerji tasarruflu modeller ve ampullerle değiştir.
• Eğer yapabilirsen evine güneş panelleri yerleştir. Bu aynı zamanda elektrik faturanı da azaltır.
• Halı kullan. Kilimler ve halılar evini sıcak tutmanı sağlar ve böylece evinde kullandığın ısıtıcıyı daha düşük derecede çalıştırabilirsin.
• Eğer mutfağında bulaşık makinesi kullanıyorsan bulaşıkları makineye yerleştirmeden önce sudan geçirme.
• Daha iyi bir bebek bezi markası seç. Bebeğin için çevresel sorumluluk alan bir markayı tercih et.
• Karı elle küre. Egzoz üreten kar küreme makinesi kullanmayı bırak ve biraz egzersiz yap.
• Gazla doldurulmuş plastik çakmaklar yerine kibrit kullan. Kibritler plastik çakmaklar gibi bir petrol ürünü olan gaz tüketmezler. 

Seviye 3 - Ev Dışında Yapabileceğin Şeyler

• Mahallenden alışveriş yap. Komşu işletmelere destek olmak insanlara istihdam sağlar ve kamyonların uzun mesafe gitmelerine engel olur.
• Akıllı alışveriş yap - yemeklerini planla, alışveriş listeleri kullan ve açken alışveriş yapma. İhtiyacından daha çok yiyecek almaya iten pazarlama hilelerine yenik düşme. Özellikle meyve sebze gibi bozulmaya elverişli ürünleri tek tek satın al. Bu ürünler kiloyla satın alındığında daha ucuz olsalar da, eğer bozulurlarsa daha çok gıda atılacağı için sana daha pahalıya gelecektir.
• Yamuk yumuk meyve sebzeleri satın al. Çoğu meyve ve sebze boyutları, şekilleri ve renkleri “doğru” olmadığı için çöpe atılıyor. Mahalle pazarlarından taze ama yamuk meyve ve sebze satın almak gıdaların çöpe atılmasını önler.
• Bir restorana gittiğinde balık sipariş ediyorsan her zaman “Sürdürülebilir deniz ürünleri mi servis ediyorsunuz?” diye sor. Sık gittiğin restoranlara deniz dostu ürünler tüketen bir müşteri olduğunu hatırlat.
• Sadece sürdürülebilir deniz ürünleri satın al. Sana hangi ürünün güvenilir olarak tüketilebileceğini gösteren bunun gibi birçok uygulama var.
• Bisiklete bin, yürü ya da toplu taşıma kullan. Araba yolculuklarını kalabalık seyahatler için sakla.
• Tek seferlik olmayan su şişeleri ve kahve fincanları kullan. Atıkları azalt ve hatta kahve dükkanlarında kendi fincanını kullan.
• Alışveriş yaparken kendi çantanı kullan. Plastik poşet kullanmayı bırak ve tekrar kullanılabilen alışveriş çantaları taşımaya başla.
• Daha az peçete kullan. Yemeğini dışarıda yerken bir avuç dolusu peçeteye ihtiyacın yok. Ne kadar ihtiyacın varsa o kadar peçete al.
• Nostaljik ve eski ürünler satın al. Hiç kullanılmamış yepyeni ürünler her zaman en iyisi olmak zorunda değil. İkinci el dükkanlarından nasıl yararlanabileceğini düşün.
• Arabana bakım yaptır. Yeni bakım yapılmış bir araba çevreye ve insana daha az zararlı gaz salımı yapar.
• Kullanmadığın eşyalarını bağışla. Çevrendeki yardım dernekleri az kullandığın kıyafetlerine, kitaplarına ve mobilyalarına yeniden hayat verebilir.
• Kendine ve çocuklarına aşı yaptır. Aileni hastalıklardan korumak aynı zamanda halk sağlığını korumaya da yardımcı olur.
• Ülkendeki liderleri seçme hakkını kullanırken tüm bunları aklında tut.

Seviye 4 - İşyerinde Yapabileceğin Şeyler

 

• Yemekten vazgeçtiğin bir meyve veya yiyeceğin varsa, çöpe atma. İhtiyacı olan ve yardım isteyen birine ver.
• İşyerindeki herkesin sağlık hizmetlerine erişimi var mı? İşyerindeki haklarını öğren. Eşitsizliğe karşı savaş.
• Gençlere akıl hocalığı yap. Bu, bir insanı daha iyi bir geleceğe doğru yönlendirmek için düşünceli, ilham verici ve güçlü bir yoldur.
• Kadınlar, erkeklere kıyasla, aynı işte, yüzde 10 ila 30 daha az kazanıyor. Gelir eşitsizliği her yerde. Eşit işe eşit ücret için desteğini göster.
• 4 milyar insanın basit sıhhi koşullara erişimi yok. Dünyada bu hakka sahip olmayan pek çok toplumun tuvalete erişim hakkını savun!
• Çalıştığın yerin enerji verimli ısıtma ve soğutma teknolojileri kullandığına emin ol ve sıcaklığı kışın daha düşük, yazın daha yüksek dereceye ayarla.
• Sürekli bilgi edin. Diğer ülkeler ve diğer iş alanlarındaki çalışanlar hakkında araştırma yap. İş arkadaşlarınla bu konularda konuş.
• İşyerin temiz ve dayanıklı altyapı konusunda yatırım yapıyor mu? Bu yatırım, çalışanların iş güvenliğini ve çevreyi korumak için tek yol.
• İşyerinde gördüğün her türden ayrımcılığa karşı ses çıkar. Herkes cinsiyeti, ırkı, cinsel yönelimi, sosyal statüsü ve fiziksel becerileri fark etmeksizin eşittir.
• İşyerine bisikletle, yürüyerek ya da toplu taşımayı kullanarak git. Arabayı kalabalık gruplarla çıkacağın yolculuklarda kullan.
• İşyerinde “Sıfır Etki Haftası” organize et. En azından bir hafta için daha sürdürülebilir bir şekilde yaşamayı öğren.
• Sesini yükselt! İşyerinden ve hükümetten doğaya ve insanlara zarar vermeyecek girişimlerde bulunmalarını iste. Paris İklim Anlaşmasına destek ver.
• Karada ürettiğimiz atıkların çoğu okyanuslara gidiyor.
• Gündelik seçimlerini sorgula ve değiştir. İşyerinde geri dönüşüm yapabiliyor musun? İşyerin doğa için zararlı yöntemler kullanan tüccarlarla mı çalışıyor?
• İşyerindeki haklarını iyi bil. Adalete erişim için haklarını bilmek büyük önem taşır.
• Kurumsal sosyal sorumluluk önemli! İşyerini, sivil toplumla çalışarak yerel halkın amaçlara ulaşmasına yardımcı olması konusunda teşvik et.

EK BİLGİ: Yağmur Suyu Hasadı Nedir?

"Yağmur Suyu Hasadı" yurt dışında yıllardır yapılıyor. Avrupa'da kırsaldaki evlerin neredeyse tamamında var ve Avrupa geneli zaten susuzluk çekmeyen bir iklime sahip. Balıkesir'de oluklarımız sokaklara akıyor mesela. Yine toplu yerleşim yerleri olan sitelerde ise atık suya karışıyor. Halbuki buradan toplanacak su ile bitki sulama, temizlik ve hatta uygun filtreleme ile içme suyu bile elde edilebilir.

Çevre Yüksek Mühendisi
Süleyman ÇETİN
Balıkesir / Sındırgı
suleymancetin@engineer.com