Doğru Soru: Kurumlar Yeşil Kalkınma'nın neresinde olacak?

Son 3 hafta katıldığımız toplantılar vesilesiyle birçok projeyi inceleme, planlama yapma ve gündemden haberdar olma imkanı oldu. Kış vaktini iyi değerlendirmek için proje kurullarında bulunmak büyük bir fırsat olduğunu söyleyebilirim.

İlk hafta Orman Genel Müdürlüğü araştırma projeleri kapsamında araştırma enstitülerinden projelerini inceledik. OGM Araştırma İhtisas Grupları' (AİG) Toplantısı, 07-11 Şubat 2022 tarihleri arasında çevrimiçi (online) yapıldı. Ormancılık Araştırma Enstitüsü Müdürlüklerinin Araştırma ve Geliştirme Faaliyetlerine İlişkin Çalışma Usul ve Esasları talimatnamesi çerçevesinde yürütülmekte. Bu kurullarda Yeni Proje Teklifleri incelenmekte ve kabul edilip edilmemesine karar verilmektedir. Sonuçlanan projelerin sonuç raporları incelenmekte ve değerlendirilmektedir. Devam eden projelerin ise yıllık gelişme raporları incelenmektedir. Entegrasyon, tarım ve orman sektörü, sürdürülebilir kalkınma hedefleri, yeşil Kalkınma, iklim değişikliği gibi temalara daha çok dokunmalı.

Silvikültür, ekosistem, karbon, ıslah temalarında bir çok proje inceledik.

Bazı OGM Projeleri

Salda Deresi Su Kalitesinin Ekolojik Değerlendirilmesi; Ümmühan Aslan Bıçkı
Değirmendere Havzasındaki Heyelanların Toprak Karbon Stoğuna Etkisi;
Göletlerin Orman Ekosistemi Üzerine Etkilerinin İncelenmesi;
Arazi Kullanımının Toprak Organik Karbon Stoğu Üzerindeki Etkisinin Belirlenmesi; Tuğba Çomaklı
Çeşitli Silvikültür Müdahalelerinin Sarıçam Karaçam Kızılçam Kavak Üzerine Etkisi;
Islah Çalışmaları, Klon Ve Döl Denemeleri Çalışmaları;
Ağaçlandırmalar Da Kullanılacak En Uygun Fidan Türünün Belirlenmesi Çalışmaları;
Farklı Gelişim Çağlarında Sedir Ağaçlandırma Alanlarında Besin Stoklarının Belirlenmesi;
İklim Değişikliğinin Ankara Orman Bölge Müdürlüğü'ndeki Bazı Ağaç Türlerinin Yayılışını Etkilerinin Tahmini;
Eko Turizmcilerin Talep Ve Beklentilerinin Araştırılması;
Batı Anadolu'da Orman Ekosistemlerinin Ekonomik Değerlere Dayalı İşlevsel Planlaması;
Gıda Olarak Yararlanılan Odun Dışı Orman Ürünleri'nin Tespiti Ve Geleneksel Kullanım Şekillerinin Belirlenmesi İstanbul Orman Bölge Müdürlüğü Örneği… Gibi Çalışmalar Dikkat Çekiciydi.

Sonra TAGEM araştırma projeleri kapsamında proje değerlendirme kurulunda bulunduk. İklim Değişikliği ve Tarımsal Ekoloji Araştırmaları ile Tıbbı ve Aromatik Bitkiler Araştırmaları grupları takip edildi. Program girişi http://www.tagempdg.com/ adresinden oldukça ilginç bir giriş (intro) ile sağlanıyor. Bu deneyimi yaşamalıydınız. 14-18 Şubat 2022 tarihlerinde düzenlenen Proje Değerlendirme Grubu (PDG) toplantısının; toplantı programı ile toplantıda görüşülen yeni teklif, devam eden ve sonuçlanan projelerine ait özetler verildi.

Gelelim TAGEM projelerinin detaylarına... Her proje ekibi oldukça titiz ve ciddi sunum yaptı. Eleştirileri içtenlikle dinledi. İncelediğimiz her 2 grup sektörü izleyen projeleri, tür ve çeşit geliştirme projeleri, izleme projeleri ile dikkat çekiyor. Kalkınma için çalışmalar yapılabilirdi. Yinede karar vericilere çok önemli veriler sunacak projeler vardı. Bazı projeleri aşağıda ekledim.

Bazı TAGEM Projeleri

İklim Değişikliğinin Tarım Ürünlerine Olan Etkisinin Belirlenmesi Çalışmaları İklim Verilerinin İlişkilendirilmesi;
Çiftçilerin İklim Değişikliği Uyum Kabiliyetine Etkili Olan Faktörler;
Yöresel Özellik Taşıyan Zeytin Ve Zeytinyağlarının İklimsel Ve Topografik Koşullarla İncelenmesi Coğrafi İşaret Standardizasyonun Belirlenmesi;
İklim Değişikliği Hasar Testlerinin İlişkilendirmesi Ve Risk Haritalarının Oluşturulması;
Tarımsal Kaynaklı Sera Gazı Emisyonlarını Azaltmaya Yönelik Biyokömür Uygulamalarının Etkinliğinin Belirlenmesi;
Marjinal Alanlarda Bazı Bitkilerin Karbon Tutma Erozyon Önleme Özelliklerinin Belirlenmesi;
Havza Ölçeğinde Erozyon Riskinin Belirlenmesi Parmak İzi Tekniği İle Sediment Ve Organik Karbon Kaynaklarının İzlemesi;
Su Hasadı Çalışmaları;
Farklı Arazi Kullanımlarında Ki Toprak Organik Karbon Miktarının Modellemesi... gibi.

Son olarak TULİP projesi yani Ordu-Bolaman ve Yozgat- Çekerek rehabilitasyon projelerinin geleceğini konuştuk. Bilindiği gibi Orman Genel Müdürlüğü, Karayolları Genel Müdürlüğü, Tarım Reformu Genel Müdürlüğü uygulayıcı ve Çölleşme ve Erozyonla Mücadele Genel Müdürlüğü projelerin izleme faaliyetlerini yapacak. Böylece özellikle Ağaçlandırma Genel Müdürlüğü'nden bugüne bilgi birikimi beraber olacak. Toplantıda da gördük ki Havza Rehabilitasyon projeleri AGM ve varisi ÇEM'in bıraktığı yerden devam ediyor. Aslında bazı meslektaşlarımız ÇEM Havza rehabilitasyonu projelerinde yer alacak mı diye soruyor, asıl soru bu değil. Yeşil Kalkınma politikalar üstü bir politika olduğuna göre doğru soru: kurumlar Yeşil Kalkınma'nın neresinde olacak?