Eğitim Programlarının Görünmeyen Yüzü: Neden Sağlam Temellere İhtiyacımız Var?

Eğitimde kaliteyi yükseltmenin en etkili yollarından biri, güçlü ve iyi tasarlanmış eğitim programları geliştirmektir. Bir programın yalnızca hedeflerden, içerikten veya ölçme-değerlendirmeden ibaret olmadığını artık hepimiz biliyoruz. Aslında bir eğitim programının arkasında çok daha derin bir yapı vardır: felsefi bakış açısı, tarihsel birikim, psikolojik yaklaşımlar, toplumsal ihtiyaçlar ve kültürel değerler… Bunların tümü, programın nasıl şekilleneceğini belirleyen temel taşlardır.

Bir eğitim programı hazırlanırken epistemolojik (bilgi anlayışı), ontolojik (varlık anlayışı), metodolojik (öğretme yöntemi) ve aksiyolojik (değerler) temeller üzerinde yükselen bir teori bulunur. Bu teori, programın adeta iskeletini oluşturur. Eğer bu iskelet sağlam kurulmazsa, program uygulamada hedeflenen etkiyi gösteremez. Bu nedenle bir ülkenin eğitim sisteminin başarılı olabilmesi, programların tasarımından uygulanmasına, uygulamadan değerlendirmeye kadar tüm aşamaların bütüncül bir yaklaşımla ele alınmasını zorunlu kılar.

Tam da bu nedenle, program geliştirme alanında önemli bir kaynak olan Curriculum: Foundations, Principles and Issues kitabının Türkçeye çevrilmesi büyük bir adım niteliği taşıyor. Her ne kadar kitap ABD’deki eğitim gelişmelerine zaman zaman atıfta bulunsa da, eğitim programlarının temel meselelerini —teorik arka planı, ilkeleri ve planlama süreçlerini— son derece kapsamlı bir şekilde inceliyor.

Bu çevirinin amacı yalnızca alandaki kaynak sayısını artırmak değil, aynı zamanda Türkiye’de eğitim fakültelerinde okuyan öğrencilere, öğretmenlere, akademisyenlere ve tüm eğitim çalışanlarına yol gösterecek nitelikli bir başvuru kaynağı sunmak. Çünkü iyi bir eğitim programı, yalnızca bugünün değil, geleceğin eğitim dünyasını şekillendirecek güce sahiptir.

Eğitimin temel yapı taşlarını anlamak ve geliştirmek isteyen herkes için bu eser, rehber niteliğinde önemli bir katkı sağlayacaktır.

Kaynak: Ornstein, A. C. & Hunkins, P. F. (2014). Eğitim Programı Temeller, İlkeler ve Sorunlar (Çev: Ed. Asım Sarı). Konya: Eğitim Yayınevi.