Deprem sonrası yaşanan kayıplar ve zararlar, farklı hukuk alanlarında çeşitli hak ve sorumlulukları beraberinde getirir. Ceza hukuku yönünden, ölüm veya yaralanma meydana gelmişse, ihmali bulunan müteahhit, yapı denetim görevlisi veya kamu görevlileri hakkında cezai süreç başlatılabilir. Ölüm ve yaralanmanın olmadığı durumlarda dahi, yapı güvenliği ve sorumluların tespiti açısından savcılıklarca soruşturma açılabilir. Bu süreçlerde delillerin korunması, bilirkişi raporlarının alınması ve gerekli adli tespitlerin zamanında yapılması büyük önem taşır.
Özel hukuk açısından, depremde hayatını kaybeden kişilerin miras işlemleri için mirasçılık belgesi (veraset ilamı) alınmalı, hasar tespit tutanakları ve delil tespiti raporlarıyla maddi-manevi tazminat davaları açılabilir. Eşyalarını veya belgelerini kaybeden kişiler zayi belgesi alarak hukuki işlemlerine devam edebilir. İşçiler açısından ise, işyerinin yıkılması veya hasar görmesi halinde kıdem tazminatı, işçilik alacakları ve işverenin yasal yükümlülükleri İş Kanunu kapsamında değerlendirilir. Ayrıca çocuklara özel koruma düzenlemeleri, velayet ve eğitim hakları bakımından da özel hükümler uygulanır.
İdare, vergi ve sağlık hukuku yönünden ise depremde zarar görenlerin devletten talep edebileceği çeşitli haklar bulunmaktadır. İdari yargıda, kusurlu kamu görevlileri veya yapı denetim kurumlarına karşı tazminat davaları açılabilir. Vergi mevzuatı kapsamında depremzedelere vergi ertelemesi, ceza silinmesi ve bağış indirimleri gibi kolaylıklar sağlanır. Sağlık hukukunda ise tıbbi müdahalelere rıza, ölüm tespiti, kimliklendirme ve organ nakli işlemleri düzenlenmiştir. Ayrıca, yıkılan veya ağır hasar gören yapılar için hak sahipliği ve kredi destekleri sunulmakta, maddi durumu yetersiz olanlara ise adli yardım (adli müzaheret) yoluyla ücretsiz hukuki destek sağlanmaktadır.
0 Yorumlar
Yorumunuz İçin Teşekkürler..