Çölleşmeyi İzlemek İçin Uzaktan Algılama;
Uzaktan algılama; politika ve karar vericilere
sürdürülebilir kalkınma için gerekli stratejileri tanımlamak için güçlü bir
araçtır. Uydu görüntüleri ve Uzaktan Algılama verileri aslında çok pahalı
veriler olup insanlığın doğayı ve arazileri sürdürülebilir olarak kullanması
sağlar. Yüksek, orta ve düşük çözünürlüklü uydu görüntüleri, geniş bir zaman ve
mekân içinde karşılaştırmalar yapar, ekosistemlerin nasıl çalıştığını
modelleyerek çevresel konuları izlemek için veriler sağlar. Çölleşme ile
mücadele kapsamında uzaktan algılama ile uzun vadede risk alanlarının izlenmesi
ve takibi sağlanır. Bunun yanında karar vericilere gerekli önlemleri tanımlar,
arazilerin değişim ve etkilerini değerlendirilmesini sağlar ve çölleşme
faktörlerinin belirlenmesine olanak sağlar.
Bir uzaktan algılama sistemi doğrudan kullanılabilir
bilgi oluşturmaz fakat ilk ve en önemli verilerin üretimi için bir araçtır. Kullanılabilir
bir yorumlama ve raporlama Uzaktan algılama arazi yüzeylerinin fiziksel
ölçümleri dönüştürme oluşur. Uzaktan Algılama verileri, gerekli diğer bilgi ve
karar destek sistemleri (Coğrafi Bilgi Sistemleri) ile beraber diğer veri
kaynakları (alan verileri, sosyo-ekonomik veriler, demografik yapı,… vb) ile
birlikte analiz edilmelidir.
Uzaktan Algılama: Hem Bir Bilim Ve Hem Bir Teknoloji
Uzaktan algılama, yeryüzünün ve yer
kaynaklarının incelenmesinde onlarla fiziksel bağlantı kurmadan kaydetme ve
inceleme tekniğidir. Yer ile herhangi bir temas olmaksızın yerin çeşitli
özelliklerinin tespiti işidir. Uzaktan algılama kısa bir tanım yapılacak
olursa, fiziksel temas olmadan cisimler hakkında bilgi almaktır.
Uzaktan Algılama Çölleşmeyle Mücadelede Yardımcı Olmak
İçin Bir Araçtır;
Çölleşme faktörleri; doğal (iklim, kuraklık) ve insan
kaynaklı (aşırı otlatma, günlük, uygun olmayan tarım yöntemleri) olarak iki ana
faktöre ayrılmaktadır.
Orman Alanları, Tarımsal Alanlar, Su Kaynakları,
Ekolojik Faktörlere haiz korunan alan ve gen kaynakları gibi rezervlerin yok
olması tehlikesiyle karşı karşıya kalması izleme ve değerlendirme sistemlerinin
önemini gün yüzüne çıkarmıştır. Bitki örtüsü değişiklikleri, toprak nemi,
biokütle, kum yüzeylerinin hareketleri, rüzgar hareketleri,…vb.
Bin Yıl Kalkınma Planının ortaya konulması, Kırsal
Kalkınmanın öneminin artırılması, Gıda güvenliğinin öne çıkarılması nüfusun
arması ve kaynakların azalması gibi nedenlerle tüm dünyada önemi giderek artan
“Kırsal Kalkınma ve Gıda Temini” Tarım destekli ormancılık uygulamalarının
gelişmesine bağlıdır. Günümüzde, İzleme Sistemleri de bu minval üzerinde
şekillendirilmektedir.
Uzaktan Algılama ve Veri depolama Tabanlı Sistemler;
kıt kaynakların kullanımını, doğal kaynakların sürdürülebilir olma durumlarını,
yıllara göre değişimlerini izler ve değerlendirir. Bu sistemler doğal
kaynaklara talep yoğunluğunu, sıklığını ve hatta mevsimlerini bir rapor halinde
yayımlar ve doğal kaynak talebini ve arzını doğru yönde geliştirir.
Uygulama Örneği:
Menzel Habib Kumlu Step Alanının İzlenmesi
Menzel Habib
alanı; Tunus’un
orta kesimlerinde bulunan bir bölge olup arazi bozulması ve kum işgali ile
mücadele etmeyi amaçlayan bir program ile projelendirilmiştir. Uzay-tabanlı
izleme (Lansat) verileri, uzun vadeli ekolojik ve demografik göstergeleri ile
deneysel çalışmalar bu bölgede yönetildi. Bu program ROSELT (Uzun Vadeli
Ekolojik İzleme Gözlemevleri Ağı) programına da üyedir.
Gözlemler; uzaktan algılama sistemleri ve çeşitli
yüzey durumlarını incelemeyle başladı. Bir dizi tasarım ve analizler içermektedir..
Analizler (bu alanda, yani 1976-1999 yıllarında 23 yıl) yeterince uzun süre ile
incelendi. Biokütle durumları, toprak tipi, bitki örtüsü renklendirilmiş
haritalarla sınıflandırıldı, çevre evrimini (istikrar, bozulma veya
iyileştirme) belirlemek amacıyla her bir kategori kapsamında derecelendirildi.
Kum işgallerinin yüzeyi, (1989-1999)
sınıflandırılmış ve kum-işgal yüzeyleri (sabitlenmemiş veya hareketli kum
tepeleri, vb ...) ile ilgili görüntüler gözlenmiş ve analiz edilmiştir. Sonuçta
Kum-işgal alanları aslında sabit kum alanları ve tarım arazileri lehine
azalmıştır. Bir önceki on yılda bölgedeki işgal eden hareketli kum
düzeltmek için yapılan çalışmalar başarılı olmuştur.
ROSELT (Uzun Vadeli Ekolojik İzleme Gözlemevleri Ağı)
bu projeyi desteklemektedir.
Uydu Uydu Görüntüleri Maliyeti Nedir?
Fiyatlar; özellikle
görüntü kategorisi (arşiv veya programlanmış) ve özellikleri (mekansal ve
spektral çözünürlüğü, ön işleme seviyesi) hem de farklı tedarikçilerin
politikalarına göre, büyük bir farklılık göstermektedir.
Düşük çözünürlüklü görüntüler serbest iken 2005
yılında fiyatları, 1.600Euro; yüksek çözünürlüklü görüntüler, 13.000 Euro'ya
kadar finanse edildi. Bilimsel toplulukları desteklemeyi hedefleyen
programlar vardır: ISIS Programı (CNES). Bu program uygun fiyatlarla
tercihe göre; (50 ila 520 €) oranlarında satın almanızı sağlar. OASIS (Avrupa
Komisyonu) ve TPM (ESA) programları kolaylıklar sağlar.
Uzaktan Algılama, Bültenler, Değerlendirme ve Analiz
Sonuçları
Çölleşmenin izlenmesi konusunda çıktıları inceleyen
kişiler arasında "dijital uçurum" vardır. Uzmanlar ve diğer
okuyucular bu analiz sonuçlarını nasıl okumaları gerektiğini öğrenmeleri zor
bir süreçtir. Bu sebeple bültenler ve tablo-grafik sonuçları bu aradaki uçurumu
dengelemektedir.
Sivil toplum Kuruluşlarının gönüllü çalışmasını, Ar-Ge
Kurumlarının (Üniversite, müdürlük… vb) bilgi birikimini, uluslararası
kuruluşların ataklarını ve bu konuyu isteyen kurumların verilerini bir potada
böyle projelere dahil etmek gerekmektedir.
İzleme sistemlerinin en derinde sebepleri arasında Doğal
Kaynakların Sürdürülebilir Yönetimi, Arazi bozulmaları, Kırsal Kalkınma
ve Gıda temini gösterilmektedir.
Fransa Çölleşme Araştırma
Merkezi ve Komitesi
http://www.csf-desertification.org/
1997 yılı Eylül ayında kurulan, Fransız Çölleşme
Bilimsel Komitesi (CSFD) çölleşmeyle mücadele konusunda Birleşmiş Milletler
Sözleşmesinden sorumlu bir kuruluştur. Sorumlu Bakanlık, farklı
disiplinlerden kilit kurumların üyeleri ve Fransa'da üniversitelerden
akademisyenlerin birleştiği bir kuruluştur. Çalışma Grubu CSFD; Dışişleri ve Avrupa
İşleri Bakanlığı (2007 yılına kadar DGCID), Ekoloji,
Enerji, Sürdürülebilir Kalkınma ve Deniz Bakanlığı ve Ajans
Fransız Kalkınma Ajansı (AFD) ve Araştırma
Bakanlığının katkılarının bir parçasıdır.
[1] Bu yazı www.cetinadam.com’da yayınlanmak
üzere www.csf-desertification.eu’den (BEGNI Gérard , Escadafal Richard , Fontannaz Delphine , Hong-Nga Nguyen Anne-Therese kişilerin yazısı) alınmış ve yorumlanarak tercüme
edilmiştir.
0 Yorumlar
Yorumunuz İçin Teşekkürler..