ÇÖLLEŞMEYİ İZLEMEK İÇİN UZAKTAN ALGILAMA VE UYGULAMA ÖRNEĞİ; TUNUS- MENZEL HABİB KUMLU STEP ALANININ İZLENMESİ[1]


Çölleşmeyi İzlemek İçin Uzaktan Algılama;
Uzaktan algılama; politika ve karar vericilere sürdürülebilir kalkınma için gerekli stratejileri tanımlamak için güçlü bir araçtır. Uydu görüntüleri ve Uzaktan Algılama verileri aslında çok pahalı veriler olup insanlığın doğayı ve arazileri sürdürülebilir olarak kullanması sağlar. Yüksek, orta ve düşük çözünürlüklü uydu görüntüleri, geniş bir zaman ve mekân içinde karşılaştırmalar yapar, ekosistemlerin nasıl çalıştığını modelleyerek çevresel konuları izlemek için veriler sağlar. Çölleşme ile mücadele kapsamında uzaktan algılama ile uzun vadede risk alanlarının izlenmesi ve takibi sağlanır. Bunun yanında karar vericilere gerekli önlemleri tanımlar, arazilerin değişim ve etkilerini değerlendirilmesini sağlar ve çölleşme faktörlerinin belirlenmesine olanak sağlar.
Bir uzaktan algılama sistemi doğrudan kullanılabilir bilgi oluşturmaz fakat ilk ve en önemli verilerin üretimi için bir araçtır. Kullanılabilir bir yorumlama ve raporlama Uzaktan algılama arazi yüzeylerinin fiziksel ölçümleri dönüştürme oluşur. Uzaktan Algılama verileri, gerekli diğer bilgi ve karar destek sistemleri (Coğrafi Bilgi Sistemleri) ile beraber diğer veri kaynakları (alan verileri, sosyo-ekonomik veriler, demografik yapı,… vb) ile birlikte analiz edilmelidir.
Uzaktan Algılama: Hem Bir Bilim Ve Hem Bir Teknoloji
Uzaktan algılama, yeryüzünün ve yer kaynaklarının incelenmesinde onlarla fiziksel bağlantı kurmadan kaydetme ve inceleme tekniğidir. Yer ile herhangi bir temas olmaksızın yerin çeşitli özelliklerinin tespiti işidir. Uzaktan algılama kısa bir tanım yapılacak olursa, fiziksel temas olmadan cisimler hakkında bilgi almaktır.

Uzaktan Algılama Çölleşmeyle Mücadelede Yardımcı Olmak İçin Bir Araçtır;
Çölleşme faktörleri; doğal (iklim, kuraklık) ve insan kaynaklı (aşırı otlatma, günlük, uygun olmayan tarım yöntemleri) olarak iki ana faktöre ayrılmaktadır.

Orman Alanları, Tarımsal Alanlar, Su Kaynakları, Ekolojik Faktörlere haiz korunan alan ve gen kaynakları gibi rezervlerin yok olması tehlikesiyle karşı karşıya kalması izleme ve değerlendirme sistemlerinin önemini gün yüzüne çıkarmıştır. Bitki örtüsü değişiklikleri, toprak nemi, biokütle, kum yüzeylerinin hareketleri, rüzgar hareketleri,…vb.

Bin Yıl Kalkınma Planının ortaya konulması, Kırsal Kalkınmanın öneminin artırılması, Gıda güvenliğinin öne çıkarılması nüfusun arması ve kaynakların azalması gibi nedenlerle tüm dünyada önemi giderek artan “Kırsal Kalkınma ve Gıda Temini” Tarım destekli ormancılık uygulamalarının gelişmesine bağlıdır. Günümüzde, İzleme Sistemleri de bu minval üzerinde şekillendirilmektedir.  
Uzaktan Algılama ve Veri depolama Tabanlı Sistemler; kıt kaynakların kullanımını, doğal kaynakların sürdürülebilir olma durumlarını, yıllara göre değişimlerini izler ve değerlendirir. Bu sistemler doğal kaynaklara talep yoğunluğunu, sıklığını ve hatta mevsimlerini bir rapor halinde yayımlar ve doğal kaynak talebini ve arzını doğru yönde geliştirir.


  
Uygulama Örneği: Menzel Habib Kumlu Step Alanının İzlenmesi
Menzel Habib alanıTunus’un orta kesimlerinde bulunan bir bölge olup arazi bozulması ve kum işgali ile mücadele etmeyi amaçlayan bir program ile projelendirilmiştir. Uzay-tabanlı izleme (Lansat) verileri, uzun vadeli ekolojik ve demografik göstergeleri ile deneysel çalışmalar bu bölgede yönetildi. Bu program ROSELT (Uzun Vadeli Ekolojik İzleme Gözlemevleri Ağı) programına da üyedir.

Gözlemler; uzaktan algılama sistemleri ve çeşitli yüzey durumlarını incelemeyle başladı.  Bir dizi tasarım ve analizler içermektedir.. Analizler (bu alanda, yani 1976-1999 yıllarında 23 yıl) yeterince uzun süre ile incelendi. Biokütle durumları, toprak tipi, bitki örtüsü renklendirilmiş haritalarla sınıflandırıldı, çevre evrimini (istikrar, bozulma veya iyileştirme) belirlemek amacıyla her bir kategori kapsamında derecelendirildi.

Kum işgallerinin yüzeyi, ​​(1989-1999) sınıflandırılmış ve kum-işgal yüzeyleri (sabitlenmemiş veya hareketli kum tepeleri, vb ...) ile ilgili görüntüler gözlenmiş ve analiz edilmiştir. Sonuçta Kum-işgal alanları aslında sabit kum alanları ve tarım arazileri lehine azalmıştır. Bir önceki on yılda bölgedeki işgal eden hareketli kum düzeltmek için yapılan çalışmalar başarılı olmuştur. 

ROSELT (Uzun Vadeli Ekolojik İzleme Gözlemevleri Ağı) bu projeyi desteklemektedir.
Uydu Uydu Görüntüleri Maliyeti Nedir?
Fiyatlar; özellikle görüntü kategorisi (arşiv veya programlanmış) ve özellikleri (mekansal ve spektral çözünürlüğü, ön işleme seviyesi) hem de farklı tedarikçilerin politikalarına göre, büyük bir farklılık göstermektedir.

Düşük çözünürlüklü görüntüler serbest iken 2005 yılında fiyatları, 1.600Euro; yüksek çözünürlüklü görüntüler, 13.000 Euro'ya kadar finanse edildi. Bilimsel toplulukları desteklemeyi hedefleyen programlar vardır: ISIS Programı (CNES).  Bu program uygun fiyatlarla tercihe göre; (50 ila 520 €) oranlarında satın almanızı sağlar. OASIS (Avrupa Komisyonu) ve TPM (ESA) programları kolaylıklar sağlar.




Uzaktan Algılama, Bültenler, Değerlendirme ve Analiz Sonuçları
Çölleşmenin izlenmesi konusunda çıktıları inceleyen kişiler arasında "dijital uçurum" vardır. Uzmanlar ve diğer okuyucular bu analiz sonuçlarını nasıl okumaları gerektiğini öğrenmeleri zor bir süreçtir. Bu sebeple bültenler ve tablo-grafik sonuçları bu aradaki uçurumu dengelemektedir.


Sivil toplum Kuruluşlarının gönüllü çalışmasını, Ar-Ge Kurumlarının (Üniversite, müdürlük… vb) bilgi birikimini, uluslararası kuruluşların ataklarını ve bu konuyu isteyen kurumların verilerini bir potada böyle projelere dahil etmek gerekmektedir.

İzleme sistemlerinin en derinde sebepleri arasında Doğal Kaynakların Sürdürülebilir Yönetimi,  Arazi bozulmaları, Kırsal Kalkınma ve Gıda temini gösterilmektedir.


Fransa Çölleşme Araştırma Merkezi ve Komitesi  
http://www.csf-desertification.org/

1997 yılı Eylül ayında kurulan, Fransız Çölleşme Bilimsel Komitesi (CSFD) çölleşmeyle mücadele konusunda Birleşmiş Milletler Sözleşmesinden sorumlu bir kuruluştur. Sorumlu Bakanlık, farklı disiplinlerden kilit kurumların üyeleri ve Fransa'da üniversitelerden akademisyenlerin birleştiği bir kuruluştur. Çalışma Grubu CSFD; Dışişleri ve Avrupa İşleri Bakanlığı  (2007 yılına kadar DGCID),  Ekoloji, Enerji, Sürdürülebilir Kalkınma ve Deniz Bakanlığı  ve Ajans Fransız Kalkınma Ajansı (AFD) ve Araştırma Bakanlığının katkılarının bir parçasıdır.





[1] Bu yazı www.cetinadam.com’da yayınlanmak üzere  www.csf-desertification.eu’den (BEGNI Gérard , Escadafal Richard , Fontannaz Delphine , Hong-Nga Nguyen Anne-Therese kişilerin yazısı) alınmış ve yorumlanarak   tercüme edilmiştir.

Yorum Gönder

0 Yorumlar