Ormancılık Açısından Ülkemizi İlgilendiren Uluslararası Süreçler ve Toplantılar

Bu yazımızda size özet olarak Ormancılık Açısından Ülkemizi İlgilendiren Uluslararası Süreçler ve Toplantılardan bahsedilecektir.

Ormanlar ve çevresel etkiler kapsamında uluslararası boyuttaki ilk girişim 1992 yılında ‘Rio De Janerio- Çevre ve Kalkınma Konferansı’ olarak kabul edilmektedir. Bu konferans ve takip eden süreçlerde; ormanlar, küresel ölçekteki çölleşme, biyolojik çeşitlilik, küresel ısınma ve iklim değişikliği gibi sorunlar ele alınmış ve bu sorunların çözümlerine yönelik ülkelere çeşitli politik yükümlülükler getiren uluslararası sözleşmeler hazırlanmıştır. Rio süreci sonucunda; Rio Bildirgesi, Gündem 21, Orman İlkeleri, İklim Değişikliği Sözleşmesi ve Biyolojik Çeşitlilik Sözleşmesi olmak üzere beş temel metin ortaya çıkmıştır.

Birleşmiş Milletler nezrinde düzenlenen Birleşmiş Milletler Ormancılık Formu (UNFF) ile Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) nezrinde olan ormancılıkla ilgili iki temel organ; Dünya Ormancılık Kongresi(WFC) ve Ormancılık Komitesi (COFO) dünya ormancılık çatıları olarak bilinmektedir. Dünya Ormancılık Kongresi beş yılda bir değişik ülkelerde, son olarak 21. Ormancılık Komitesi,  Eylül 2012 da yapılmış olup iki yılda bir genel olarak FAO’nun merkezi Roma’da toplanır. Dünya Ormancılık Kongrelerinde kamu sektörü, özel sektör, üniversiteler vb tüm sektör temsilcileri ile “Ormancılık konusunda dünya nereye gidiyor?” sorusuna cevap aranmaktadır. Son olarak Arjanti’in başkenti Buenos Aires’te 2009 yılında XII. Dünya Ormancılık Kongresi düzenlenmiştir. Bu kongrelerde; teknik ve akademik toplantılardan oluşmakta ve ormancılık alanında önemli buluşlar, önemli gelişmeler önemli yaklaşımlar sunulmaktadır.

Avrupa ormancılık stratejisinin ve politikasının şekillenmesinde düzenlenen "FOREST AUROPE” (Strazburg–1990, Helsinki–1993, Lizbon–1998, Viyana–2003, Varşova–2007, Oslo-2011) önemli rol oynamaktadır. Son olarak FOREST AUROPE VI. Bakanlar Konferansına 43 Avrupa ülkesi ve Avrupa Birliğinin ormanlardan sorumlu bakanları ve üst düzey temsilcileri, 29 gözlemci kuruluş ve 6 gözlemci ülke katılmıştır. Bu anlaşma için kurulan 9 üyeli uluslar arası müzakere Komitesinde ülkemizde bulunmaktadır. Bu anlaşmanın düzenlenmesinde ülkemiz önemi görev almaktadır. Bu süreç aynı zamanda ülkemizde Pan-Avrupa Süreci olarak da adlandırılmaktadır. Bu konferansın öncelikli ilk amacı Avrupa ormanları için yasal bağlayıcılığı olan bir anlaşmanın (LBA) imkânlarını ve anlaşma müzakerelerinin çerçevesini belirlemektir. Bu konferansın öncelikli konuları; iklim değişikliğini hafifletmek için ormanların rolü, su temini ve emniyeti, biyoçeşitliliğin geliştirilmesi, ormansızlaşmanın önüne geçilmesidir. Son olarak düzenlenen konferansta birçok katılımcı sürdürülebilir orman yönetiminin (SOY) önemine atıfta bulunmuş, insan-orman ilişkisinde ormanların sosyal yönünden bahsedilmiştir.

Bunun yanında FAO ve UNEP’in organizasyonunda Fas’tan Pakistan’a kadar ülkelerin üye olduğu Yakın-Doğu Ormancılık sürecinde bulunmaktadır. Çok geniş bir coğrafi yayılımda yer alan sürece üye ülkelerin çoğunda kurak, yarı-kurak şartlar hakim olup, Sudan ve Türkiye dışında önemli bir orman kaynağına sahip ülke yoktur. Bu süreçte de çölleşme ile mücadele ve ağaçlandırma unsurlarının hakim olduğu 7 kriter ve 64 gösterge geliştirilmiştir. Temel olarak Helsinki Sürecinde belirlenen kriter-gösterge setini baz alan Yakın-Doğu sürecinde, bölgesel özelliklerden kaynaklanan bir takım ek göstergeler oluşturulmuştur. Bu göstergelerde kurak ve yarı-kurak mıntıkalardaki ağaçlandırma ve çölleşme ile mücadele öğeleri ön plana çıkmaktadır (Anonim, 2007a). Bu süreç FAO-Yakın Doğu Bölgesi dönem toplantıları ve takiben düzenlenen çalıştaylarla sürdürülmekte olup Kahire,1996; Şam,1998; Tahran,2000; Hartum,2002; Beyrut,2004; Hartum,2006;  Kahire,2008; Tunus,2010’da sekiz ana çalıştay düzenlenmiştir. Ülkemizin coğrafik olarak yakın ülkelerle ve bağımsızlığını yeni kazanmış olan Türk Cumhuriyetleriyle yaptığı bu süreç konuya ülkemiz açısından ayrı bir önem kazandırmaktadır.