Havza Rehabilitasyon Projelerinde İzleme ve Değerlendirme Neden Yapılır?

İzleme ve değerlendirme (I&D) Sistemleri, proje etkilerinin ölçülmesi amacıyla ve gelecekte gerekli deneyimle kazanılan bilgi potansiyelini aktarmak için kurulurlar. Aynı zamanda proje koordinasyonu için üst yönetim birimlerine uygulamanın planlandığı gibi gidip gitmediği ve düzeltici faaliyetlere ihtiyaç duyulup duyulmadığı konusunda bilgilendirmek için tasarlanmışlardır. 

Doğal kaynaklardan olan orman, su, tarım, mera, toprak gibi öğeleri düşünerek, bölgedeki insan kaynağıyla beraber yönetmek ve iyileştirme çalışmaları yapmak amacıyla Havza Rehabilitasyon (İyileştirme) Projeleri yapılmaktadır. Türkiye'nin en sistematik, entegre ve multi disiplinli anlayışlı projelerinden olan bu projelerin geri dönüşümünün sağlanması ve yatırımların etkisinin izlenmesi ve değerlendirilmesi son derece önemlidir. Birçok kurum da bilmelidir ki Havza Rehabilitasyon Projelerinin projeyi hazırlama ve uygulama anlayışında birçok dersler vardır. 

Havza Rehabilitasyon projelerinde bilgi sistemi, iyi yönetim uygulamalarının önemli bir parçasıdır. Proje ilerlemesi belirli dönemlerde değerlendirilerek izleme sistemiyle proje eğilimi tespit edilmiş olacaktır.

Proje performansının takibinin yanında proje sonrası için proje etkileri de izlenerek proje değerlendirmeye tabi tutulması beklenir. I&D sisteminin tasarımı temel hedeflerle projeden alınması beklenen sonuçların tanımlanmasını ve ilgili göstergelerle verilerin toplanması, analizi ve raporlaması için bir plan belirlenmesini gerektirir. I&D sistemi projenin girdilerini çıktılara, sonuçlara ve kalkınma hedeflerine bağlayan “mantıklı bir proje stratejisine” dayalıdır. Proje sonuçlarına ve hedeflerin gerçekleştirilmesine yoğunlaşan izleme sonuçları giderek I&D sistemlerinin odak noktası olmaktadır.

Aslında ssadece araziye yapılan yatırım etkin ve faydalı olabiliyor mu, kırsaldaki Vatandaşa sağlanan hibeler ve verilen ücretsiz ürünlerin yerinde olup olmadığı izlenmektedir.

Havza Rehabilitasyon projeleri açısından temel sonuçlar şu noktalarla ilgilidir: (a) mikro havzadaki orman alanı ve tarımsal büyüme, kırsal kalkınma ivmesi, doğal kaynakların ve çevrenin koruması ile restorasyonu; (b) yönetişimle sağlanan kurumsal alt yapının gelişmesi ve bilgi kapasitesinin ilerlemesi (c) çoğunlukla aşağı havzada oluşan erozyon, sel gibi doğal afetlerin önlenmesi. Saha içi ekonomik, çevresel ve kurumsal hedeflere yönelik I&D sistemlerinin kurulması nispeten daha amaca yönelik ve belgelendirme açısından daha uygun olduğu dile getirilebilir. Kırsal kalkınma açısından demonstrasyonların beklenen etkiyi gösterip göstermemesi izleme sistemleri aracılığıyla tespit edilmeye çalışılır. Diğer yandan kırsal kalkınmanın lokomotifi konumundaki ormancılık ve tarım faaliyetleri ve projelerinin beklenilen etkiyi gösterip göstermemesinin gelecek adına değerlendirilmesi izleme sistemleriyle sağlanması öngörülmektedir.