Dünyada Bahçe Sanatı (Bölüm-5)

Yazı dizimizin bu bölümünde Türk Bahçeciliği, Endülüs Bahçeciliği, Hint (Babür) Bahçeciliği Ve İngiliz Bahçesi Üzerine Değerlendirme yapmak gerekir. Çevremizde Türk gelenek ve göreneklerine, dini inançlara ve ihtiyaçlarına göre birçok Türk Bahçesinin özelliklerini görebilirsiniz. Milli Türk Bahçeciliği; Ergenekon’dan çıkan Türklerin Anadolu’ya taşıdıkları doğanın temsilcisidir.

İngiliz Bahçesinin önemini Belçika Brüksel’de sahafta onlarca farklı yayını görünce anladım. AVM’lerden bildiğimiz İngiliz Bahçesi özelliklerini onlarca farklı yayını görünce merak ettim. Onlarca yayın okudum. Çeşitli AVM’lerde English Home’a desen olmuş kısa vejetasyonu sebebiyle küçük fakat bin bir çiçekli ve oldukça renkli İngiliz Bahçesi özelliklerini görebilirsiniz. İngiliz naturalistik bahçe sanatı; genel olarak Fransız bahçesine alternatif olarak oluşturmuştur. Çimle kaplı alanlar, grup ağaçlar, bol çiçek, asimetrik yapı, gölet, yuvarlak Tepeli ağaçlar bulunmaktadır. Genelde manzarayı benimser.

İtalyan Rönesans bahçeleri Rönesans'ın başladığı Floransa'dan Roma'ya birçok İtalya şehrinde simetrik, sade gibi görünen, bol heykelli ve küçük süs havuzları bulunan bahçelerdir.

Fransız Barok bahçeleri; her ne kadar İtalya Rönesans ondan etkilenmiş olsa da Gotik esaslar üzerine inşa edilmişlerdir. Barok süslemeler ve çiçekler ağırlık basmaktadır. Şimşir, Porsuk, fıskiye, heykeller bu bahçelerde bulunmaktadır.

Uzakdoğu bahçe sanatı olarak da bilinir genelde Çin ve Japonya'da örnekler vermiştir. İkebana yani çiçek düzenleme sanatı, Bonsai yani özel tekniklerle ağaç budama önemli özellikleridir. Bahçe zemininde mozaikler göze çarpar. Yüksek taş duvar dikdörtgen havuzlar, kanallar, kıvrık çatılı haneler, ufak köprüler, çardaklar bu bahçelerin yapı taşlarını oluşturur.

Antik Mısır bahçe sanatı; denilince Nil ve firavunlar akla gelir. Mısır'da Bahçeler papirüsleri ya da duvarları resmedilmiştir. İçerisinde Palmiye, incir, akasyalar, su tesisleri ve bazen devasa havuzlar bulunmaktadır. Girişte kemerli bir kapı, bu kapının iki tarafında asma bulunmaktaydı Havuzlar bazen o kadar büyüktü ki kayıklarla ulaşılabilecek kadar devasa idi genelde simetrik olduğu bilmektedir.

İslam bahçe sanatı; Müslümanların cenneti olan özlemlerini yansımasıdır. Genel olarak nar, hurma ağaçları, fıskiyeler yerleştirmiştir. Bu anlamda en güzel nüveler Cami bahçelerinde görülebilir. Endülüs ve Babür Türk İslam medeniyetleri İslam bahçe sanatının örneklerini ihtiva etmektedir.

Endülüs Bahçeleri İber Yarımadasında zirveye çıkmış bu kültürü Fas ve İspanya programında inceleme fırsatı buldum. Kendine has renk ve kompozisyonu olduğunu söyleyebiliriz. Yüksek avlular içinde Çöl ekosistemi ile Akdeniz iklimine bir geçiş vaha diyebileceğimiz bu bahçelerde oluşturulmuştur.

Hint (Babür) Bahçeciliği konusunda çok kısaca şunu söyleyebiliriz; su ile ilgili yapılar merkeze alınır ve havuzlar, maslaklar ve havuzlar dikkat çekiyor. Suyun rahatlatıcı ve serinletici etkisi önemsenmiştir.

Millet Bahçeleri ve Doğa Kültürü Eğitimleri üzerine yazımız devam edecek.

Orman Yüksek Mühendisi

Mustafa Çetin

Millet Bahçeleri, doğa, kültür, ağaç, toprak gibi bir çok güzelligi Ankara'da tatmak için Doğa Kültürü Eğitimleri İçin bizimle irtibata geçebillirsiniz...
Tel; 05358395868