Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Konferansı kısa adıyla İklim Değişikliği Zirvesi COP26, Birleşik Krallık'ın Glasgow şehrinde 31 Ekim - 12 Kasım 2021 tarihleri arasında 197 ülkenin katılımıyla tamamlandı.
Türkiye meclisinden geçirip yasalaştırdıktan sonra ki ilk iklim zirvesi olduğu için ülkemiz için önemi büyük bir zirve oldu. Aynı şekilde pandemiden sonra ve son yıllarda artan iklim olaylarından sonra tüm dünya'nın bu zirveden beklentisi oluştu. Bu yazımızda da COP 26'da neler konuşulduğunu kısaca anlatacağız.
Paris İklim Anlaşmasının uygulanmaya başlamasında uzlaşılamayan 3 temel madde üzerine müzakerelere yoğunlaşıldı.
1. olarak, Karbon Pazarı Konusu, yani karbon ticareti, karbon marketleri nasıl olacağı üzerine ciddi müzakeler yapıldı.
2. olarak kayıp ve hasar mekanizması yani kritik durumdaki ülkelerin Adaptasyonu konusuna yoğunlaşıldı.
3. olarak ise şeffaflık konusu üzerine müzakereler yapıldı yani verilen taahütlerin kontrol mekanizmasının nasıl olacağı üzerineydi.
Her gün Finans, Enerji, Ulaşım, İklim dezenformasyonu gibi farklı konuların da ele alındığı zirvede devletlerin iklim müzakerecileri, fosil yakıt lobileri yanında içeride Sivil toplum kuruluşları da yer almaktaydı. Çok fazla gruptan katılımcıdan oluşan zirvede devletler tarafından görevli gelen ancak fosil yakıt şirket CEO'su olanlar var bunlar da bazı maddelerin kaldırılması üzerine lobi oluşturmaktalar. Her ne kadar böyle olsa da Paris anlaşması kömüre karşı bir hedef koymuştu. 5 yıl geçti ve kömür üzerine bir çok ülke yatırımı kaldırma üzerine hareket etti. Yani aslında söylem eylemi getiriyor.
Zirveden Kısa Kısa Notlar:
* G7 ülkelerinden İtalya Gazsız ve Kömürsüz bir gelecek için planlamalar yaptığını taahhüt etti.
* Kömürden çıkışta 46 ülke taahüt ederken daha sonra Polonya son anda çıkış tarihini değiştirdi.
* Ukrayna, AB'nin büyük kömür üreticilerinden olduğu halde 2030'da kömüre yatırımı tamamen kaldıracağını taahhüt etti.
* Çin ile ABD yaklaşık 30 kadar müzakere yaptılar, uluslararası basında bir çatışma olduğu gösterilse de iklim müzakerelerinde uzlaşmaya yakın olunduğu görülüyor.
* Metan gazı üretiminde İngiltere ve ABD bir birlik oluşturdu ve 100 kadar ülke bu ortak deklarasyonu imzaladı. Ancak Çin bu deglerasyona katılmadı. Öncelikle ulusal düzeyde çözmesi gerektiğini söyledi.
* Ormansızlaşma üzerine yine ortaklık yapıldı. 100'den fazla ülke imzaladı. Bu ortaklıkta dünya ormanlarının %85'ini temsil etmekte. Örneğin Brezilya yasal olmayan Ormansızlaşma konusunda mücadelede taahhütlerde bulundu.
* Zirvede eski ABD Başkanı OBAMA'da vardı ve gençlere seslenen Obama; kızgın kalın, mücadelenizi sürdürün şeklinde biraz şiddetli bir konuşma yaptı.
Zirvede En Göze Çarpanlar,
• Pasifik Okyanusu'nun güneyinde Mikronezya isimli bölgede yer alan ABÖS grubunda bir ada ülkesi olan Tuvalu'nın Dışişleri Bakanı Simon Kofe COP26 zirvesine kendi ülkesinde kaydettiği bir video mesaj yollayarak katıldı. Ancak bakan, verdiği mesajı vurgulamak için paçaları sıvayıp denizin ortasında kürsüde konuşarak dikkat çekici bir yöntem kullandı. Konuşmasını video olarak kaydedip zirveye gönderen bakan video mesajında "Zirvede söylenenler ülkemde yaşanan gerçeklerle çelişiyor. Tuvalu iklim değişikliği ve yükselen deniz seviyeleri konusunda cesur adımlar atılmasını istiyor." ifadelerini kullandı. "Siz gönlünüze su serpe durun ben size o suyun içinde konuşuyorum" diyerek küçük ada devletlerinin iklim krizinde aslında savunmasız olduğunu gösterdi.
Gelişmekte Olan Küçük Ada Devletleri kısaca ABÖS'de son derece savunmasız olan ve genellikle artan siklon şiddeti, fırtına dalgalanmaları, şiddetli yağmurlar, asitlenme, kuraklıklar, deniz seviyesinin yükselmesi ve okyanus dahil olmak üzere aşırı hava koşullarından ve iklim değişikliğinden etkilenen 58 alçak ada ülkesinden oluşan ayrı bir gruptur.
• 3.5 m boyunda Suriyeli mülteci bir kız çocuğunu temsil eden Dev Genç Kız Kuklası olan Amal, Kız Çocuklarını ve Mülteciliği temsil etti. Zirvede konuşmasa da bir çok eşitsizlikler silsilesini gözler önüne sermiş oldu.
• Zirvede İklim Krizi İçin Zaman Yok anlamında We don't Have Time (wedonthavetime.org) websitesinden yapılan bir açıklamaya göre zirve sürerken dünyada 182 milyar dolar fosil yakıt şirketlerine aktarılmış. Aslında bu araştırma, iklim finansmanı için ayrılması istenen 100 milyar doları, fosil yakıtlara ayrılan miktar geçtiği ortaya koyuyor veya dikkat çekiyor. Bu zirveler fosil yakıtlara karşı olan bir savaş aslında. Hem devletler hala fosil yakıtları finanse ederken aynı zamanda iklim fonundan yeşil enerjilere geçişi hızlandırıp değişimleri için finanslar verilmekte.
Net Sıfır için Glasgow Mali İttifakı (GFANZ)
45 ülkede 130 trilyon doları aşan varlıklardan sorumlu 450'den fazla önde gelen finansal kurumca, net sıfır küresel ekonomiye geçişi hızlandırmak için, Glasgow Mali İttifakı (GFANZ) ortaklığı kuruldu.
Net Sıfırı basitçe söylemek gerekirse, okyanuslar ve ormanlar da dahil olmak üzere, kalan emisyonların yeniden emilmesiyle, yeşil bir ekonomiye ve temiz yenilenebilir enerjiye doğru hareket etmek gibi, emisyonları mümkün olduğunca sıfıra yakın bir seviyeye indirmek anlamına gelir.
Zirvede Türkiye de Aktifti
Zirvede ülkemizin de düzenlediği etkinlikler ve toplantılar oldu. Ancak ülkemiz için iklim adaptasyonu konuşulacağına karbon ticareti konuşuldu. G20 Ülkesi olan ülkemiz su planlaması, tarımda su tüketen ürünlerinin planlaması yani iklim adaptasyonu konusunda malesef ki en kötü 5 ülke arasında.
Türkiye'nin Yeni Emisyon Azaltım Taahhütü (NDC) Vermesi Gerekiyor. NDC, Paris Anlaşması uyarınca, ülkelerin yaydıkları zararlı sera gazı miktarını nasıl azaltacaklarını göstermek için yapmaları gereken ayrıntılı plan olan ulusal olarak belirlenmiş katkı anlamına gelmektedir. Yine tüm ülkelerin, daha büyük bir hırsı yansıtacak şekilde NDC’lerini revize etmeleri bekleniyor.
Halihazırda bu planlar, küresel ısınmayı sanayi öncesi seviyelerin 1,5°C üzerinde tutmak için yeterli değil, bu nedenle bu yıl ülkeler üzerinde hırs seviyelerini keskin bir şekilde artırmaları için artan bir baskı var.
Ülkemizin yeni iklim planlamasına ihtiyacı var. Önceki hızlı şekilde hazırlanıp verilen iklim planı malesef doğru olmadığı uzmanlarca konuşuluyor.
Ülkemizde elektrikli aracın vergisi benzinli enerjinin vergisinden daha fazla, güneş panellerine uygun olan çatıların Verisi yok. güneş enerjisinden elde edilen enerjinin satışı yasaklanmış durumda.
Ülkemizde kömürden kurtulanlar doğalgazı malesef temiz sanmakta. Malesef doğalgaz temiz enerji kaynağı değil, hatta bıraktığı emisyon metan gazı kömürden daha fazla.
İklim zirvesi pandemiyi bahane edenlerle Paris Kılavuzu hazırlanamadı. Bundan sonraki COP27 Mısır 'da yapılacağını hatırlatalım.
Paris Iklim Değişikli Anlaşması daha önce Amerikanın çekimserliğiyle sınandı ve şimdi fosil azaltma hedefi(NDC) koymayalarla sınanıyor. Tabi bir yandan tek gelir kaynağı fosil kaynaklar olan Suudi Arabistan bile 2050 için iklim hedefi koymuştu. Yani hedefleri sallamak mümkün.
Türkiye'nin İklim Hedefleri
Türkiye Paris İklim Anlaşmasını onaylanması ve 2053 yılını net sıfır karbon emisyonu yılı ilan etmesi çok büyük 2 adım. Özet olarak herkes için Pandemi ve Trump sonrası ilk zirve olan COP26 tam anlamıyla kutlama havasında geçti.
Hepimiz Aynı Gemideyiz
Bir çok farklı konunun ele alındığı zirvede alınan kararların tüm ülkelerin kabul etmesi gerekmekte, 1 tanesi kabul etmediğinde toplantılar uzamakta ve kartlar hergün yeniden karılmakta. İklim üzerine çalışan devlet temsilcileri, iklim aktivistleri, fosil yakıt temsilcilerinin de yer aldığı bir ortamda gerçekleşen zirvede ülkeler iklim mültecilerine ayıracağı paranın kaç katını sınır güvenliğine ayırdığı halde İklim Göçmenliği yeterince ciddiye alınmadı.
Son yılda dünyada %134 seller, %300 orman yangınlarının etkileri arttı. Ayrıca Covid Pandemisinin iklimcilere öğrettiği bir şey var "Hepimiz Aynı Gemideyiz" ancak bu Titanik gibi, bazı ülkeler en alt katlarda ve en erken batacaklar, bazıları ise üst katlarda ancak yine de batacak durumda..
Bilge Nesil Enstitüsü olarak iklim zirveleri ve iklim değişikliği üzerine olan konuları yazmaya devam edeceğiz.
.jpg)
0 Yorumlar
Yorumunuz İçin Teşekkürler..