Havza Rehabilitasyonunda yeni dönem; Havza 4.0 başlıyor.

1950’lerde başlayan havza rehabilitasyon çalışmaları 1990’larda DB ile yürütülen Doğu Anadolu Su Havzaları Rehabilitasyon Projesi, 2000’lerde Anadolu Su Havzaları Rehabilitasyon Projesi ve daha sonra Murat ve Çoruh Su Havzaları Rehabilitasyon Projesi ile Havza 3.0 tamamlanmak üzeredir. Bundan sonra TULİP (Bolaman ve Çekerek Su Havzaları Rehabilitasyon Projesi) ile Havza 4.0 başlayacaktır.

Ulusal Havza Rehabilitasyon Stratejisi ile belirlenen 54 kriter ve yenilenen dizpozisyonla daha çok çalışma yapılacaktır.

Kadim zamanlardan beri su arazi mülkiyeti konusunda belirleyici olmuştur. Akar bakar kuralı, suya göre arazilerin sınırlarının belirlenmesi veya suya göre yerleşim yerleri kurulması buna örnek verilebilir. Dolayısıyla havzalar ekonomik, ekolojik ve sosyal kültürel sermayi bir arada (entegre) ele alması bakımından yönetim ve planlama çalışmaları için en ideal ünite olarak düşünülmektedir. Doğal kaynakların havza temelli kullanımı, korunması ve sürdürülebilir yönetimi için çeşitli çalışmalar yürütülmektedir. 

Özellikle Morfometrik özellikleri de dikkate alan havzaların önceliklendirilmesi gerekmektedir. Bu konuda şu makale önemlidir; tıklayınız. Makalede bir havzanın çizgisel (bir boyutlu), alansal (iki boyutlu) ve yüzey şekli (relief) (üç boyutlu) morfometrik özellikleri incelenmiştir. Bu konuda diğer çalışma Havza önceliklendirmesi bakımından Ermenek Çayı Havzası ve Gökçay Havzasının karşılaştırmalı morfometrik analizi çalışmasıdır. Muhtemel havza çalışmaları için 26 parametrede morfometrik özellikler karşılaştırılmıştır tıklayınız.

Çölleşme ve Erozyonla Mücadele Genel Müdürlüğü tarafından 20 mikro havzada çalışma yaptık. Bu projeleri güçlü kılan projede entegre anlayışla (tüm kurumlarla işbirliği, uzmanlar ve meslek disiplinleri ile eşgüdüm, halkın katılımı) dır. ÇEM Genel Müdürlüğü kurulduğundan beri arazi, ormancılık, toprak, afet öncesi (çölleşme, erozyon, sel..vb ) konularında bilgi sistemleri inşaa etti. 1-TBS, 2-DEMİS, 3-UDREMİS, 4-TÇM, 5-TOK, 6-HİDS, 7-SMD, 8-UASİS, 9-POS yeni dönemde bu sistemlerden beslenen haritalar projelere altlık olmalıdır.

Türkiye Dayanıklı Peyzaj Entegrasyonu (TULİP) projesi kapsamında yapılan çalıştayda yeni dönemi yani Havza 4.0'ı tartıştık. Yeni nesil havza projelerini ele aldık. Ekosistem rehabilitasyonu ve Yeşil kalkınmayı ele aldık. Bu kapsamda dizpozisyonlar ve teknik şartnameler konuşuldu.

Su Yönetimi Genel Müdürlüğü tarafından yapılan son çalışmaya göre 441 alt havza ve 10343 mikro havza olduğu ifade edildi. Dünya Bankası destekli Alaska’da yürütülen Hoonah, Humpback Creek mikrohavzalarındaki çalışmalarda çalıştayda incelendi.