İklim Göçü ve İklim Mültecileri

İklim Göçü ve İklim Mültecileri Nedir?

İklim krizinin hayatımıza etki eden en büyük sonuçlarından biri aşırı hava olaylarıdır. Aşırı hava olaylarının meydana geldiği bölgelerde yaşayan insanlar; can ve mal kaybı yaşamakta ve bu nedenle daha iyi iklim şartlarının bulunduğu bölgelere göç etmektedir. İklim değişikliğinin çevre üzerindeki etkileri nedeniyle evini terk etmek zorunda kalan bu kişilere iklim/çevre mültecisi veya göçmeni, yaptıkları göçe de iklim göçleri denmektedir. Günümüzde bile problem haline gelen bu göçlerin gün geçtikçe artması beklenmektedir. Bu da toplum düzenini ve kişilerin güvenliğini tehdit ederek bireyleri hayati tehlikeye sokmaktadır.

İÇİNDEKİLER

• Verilere Göre İklim Mültecileri
• İklim Mültecilerinin Yasal Durumu
• Yapılması Gerekenler 

Verilere Göre İklim Mültecileri

İklim göçlerinin, gelecekte önlenebilmesi adına harekete uzmanlar karar alıcıları acilen geçmeye çağırmaktadır. Göç Araştırmaları Vakfı araştırmacısı Suzan Ilık Bilben, 2010-2019 yılları arası afete bağlı göçün yüzde 89'dan fazlasının sebebinin aşırı hava olayları olduğunu dile getirmektedir. Aynı veriler, 2070'de her 3 insandan 1'inin iklim göçmeni olma riski taşıdığını göstermektedir.

Dünya Bankası'nın Groundswell raporuna göre ise iklim değişikliğin etkileri, 2050 yılına kadar 216 milyon insan iklim koşulları yüzünden ülke içinde göçe zorlayacaktır. Dünya çapında ise bir milyardan fazla insanın iklimle ilgili nedenlerden dolayı evlerinden ayrılmak durumda olacağı tahmin edilmektedir.

İklim Mültecilerinin Yasal Durumu

Göçmenler, göç nedenlerine göre sınıflandırıldıklarında her ne kadar çevre ve iklim koşulları nedeniyle göçenleri "iklim mültecileri" diye adlandırsak da bu kelimenin yasal karşılığı tartışmalıdır. Mülteciler konusundaki Birleşmiş Milletler sözleşmesi olan 1951 Mülteci Sözleşmesi'nde (1951 Geneva Conventions) iklim mültecileri yer almamaktadır. Aynı zamanda aşırı hava olayları gibi çevresel felaketler, genellikle ilk başta ülke içindeki yer değiştirmeye neden olmaktadır. Bu yüzden göçmenlerin çevre bozulması veya felaketlerinin hemen sonrasında ülke dışına çıkmamasının "mülteci" kelimesine uygun olmadığına dair yasal eleştiriler (çeşitli uzmanlar ve Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği tarafından) mevcuttur. İklim mültecilerinin statüsü uluslararası hukuk bazında netliğe kavuşmadığı için devletlerin iklim mültecilerine koruma sağlama zorunluluğu yoktur. Dolayısıyla, çoğu devletin yasal düzenlemesinde iklim mültecileri yer almamakta ve iklim mültecilerine koruma sağlanamamaktadır.

Yapılması Gerekenler

Devletler ve Toplumlar Ne Yapmalı?

• İklim mültecilerinin tanımı ve statüsü konusunda uluslararası konsensus sağlanmalı ve mülteci statüsüne dahil olmasa bile iklim göçmenlerine koruma sağlayacak yasalar teşvik edilmeli.

• İklim değişikliğine karşı adaptasyon politikaları geliştirilmeli.

• İklim değişikliğinin insan, toplum ve sağlık üzerindeki etkileri konusundaki araştırmalara fon sağlanmalı.

• İklim krizine ve diğer risk faktörlerine dayanıklı topluluklar oluşturulmalı.

Bireyler Ne Yapabilir?

• Mültecilere yardım eden topluluklara katılıp desteklenebilir.

• Karar alıcılara iklim mültecilerine yönelik politikalar geliştirmeleri talep edilebilir