Yenilenen Anayasası ve Çevre: Bir Biyo-Merkezci Bakış Açısıyla Şili

Şili'de 2022 yılında başlatılan anayasa yenileme süreci, çevresel değerin, insan ve insan dışı yaşamın entegre bir bütün olduğunu kabul eden bütünsel ve biyo-merkezci bir bakış açısını benimsemektedir. Anayasa metni, özellikle 8. madde aracılığıyla, çevrenin bir bütün olarak değerlendirilmesi gerektiği vurgusunu yaparak, doğanın sadece kaynak olarak değil, aynı zamanda yaşamın bir parçası olarak ele alınması gerektiğini belirtir.

Doğa Hakları ve Çevre Hakkındaki Hükümler:

Yenilenen anayasa metni, doğanın haklarına vurgu yaparak, 18(3), 103. ve 127. maddelerde doğal varlıklara saygı gösterilmesini ve bu varlıkların korunmasını amaçlamaktadır. Bu hükümler, ekosistemlerin sadece insanın çıkarları doğrultusunda değil, aynı zamanda doğanın kendi haklarına saygı göstererek yönetilmesi gerektiğini belirtir.

Devletin Eğitim Yükümlülükleri:

Anayasa, çevre konusundaki duyarlılığı artırmak ve toplumun çevre hakları konusunda bilinçlenmesini sağlamak amacıyla devlete önemli yükümlülükler yükler. 39. madde, devletin çevre hakkında eğitim verme sorumluluğunu taşıdığını belirterek, halkın çevre konularında bilinçlenmesini ve bu bilinçle hareket etmeyi teşvik etmeyi amaçlar.

Biyo-Merkezci Bakış Açısı:

Yenilenen anayasa, biyo-merkezci bir bakış açısını benimseyerek, doğanın sadece insanın hizmetinde bir kaynak olarak değil, aynı zamanda kendi başına bir değer ve haklar sistemine sahip bir varlık olarak ele alınmasını savunur. Bu yaklaşım, ekosistemlerin korunmasının sadece insan refahı için değil, aynı zamanda doğanın kendi dengesi ve sürdürülebilirliği için önemli olduğunu vurgular.

Sonuç:

Şili'nin 2022'de yenilenen anayasası, çevre konularına ve doğanın haklarına önem veren bir çerçeve sunarak, sadece bugünkü nesillerin değil, gelecek nesillerin de çevresel adalet ve sürdürülebilirlik ilkeleri doğrultusunda yaşamasını amaçlamaktadır. Bu, çevresel bilincin artırılması ve doğa ile insan arasındaki dengeye saygı gösterilmesi için önemli bir adımdır.

Yeni Anayasa konusunda tez araştırmam sırasında bir çok yeni fikir ve literatür konusunda çalışmam olmuştu. Umarım bu yazdı bu anlamda bir çalışma olur.