Çölleşme zirvesi COP 16 Suudi Arabistan’da yapılacak ama biz ne yapabiliriz?

Suudi Arabistan, arazi kullanımı ve korunmasındaki önemli değişiklikleri küresel zirvede vurgulamayı hedefliyor. Peki Arap yarım adasında neler var ve neler yapabiliriz, uzman gözüyle haydi gelin bunu inceleyelim...

Suudi Arabistan, çöl iklimine sahip bir ülke olarak arazi tahribatı ve çölleşmeyle ciddi bir mücadele vermektedir. Arazi tahribatı, tarım, mera ve yerleşim alanlarının geleceğini tehdit eden büyük bir sorundur. Bu problemin temel nedenleri arasında çölleşme, tuzlanma, aşırı otlatma, insan faaliyetleri ve iklim değişikliği yer almaktadır.

1. Çölleşme

Suudi Arabistan, yüzölçümünün %95’i çöl olan bir ülke olduğundan, çölleşme doğal bir risk olarak öne çıkmaktadır. Çölleşme, toprağın verimliliğinin azalmasına, bitki örtüsünün yok olmasına ve toprak erozyonunun artmasına neden olur. Al-Faraj ve Al-Shayaa (2016)'ya göre, bu süreç, ülkenin tarım alanlarını ve yaşam alanlarını doğrudan etkileyen en büyük problemlerden biridir.

2. Tuzlanma

Suudi Arabistan’da toprakların %50’si tuzlu ve alkali özellikler göstermektedir. Bu durum, tarımı zorlaştıran ve bitki büyümesini engelleyen bir sorun teşkil etmektedir. Al-Kahtany (2018), tuzlanmanın özellikle tarım faaliyetlerinde büyük bir engel oluşturduğunu ve çölleşme sürecini hızlandırdığını belirtmektedir.

3. Aşırı Otlatma

Hayvancılık, Suudi Arabistan’da önemli bir geçim kaynağıdır, ancak aşırı otlatma bitki örtüsünün hızla yok olmasına yol açmaktadır. Bu durum, toprağın verimsizleşmesi ve erozyon riskinin artmasına neden olur. Al-Ghamdi ve Al-Solami (2018), aşırı otlatmanın Suudi Arabistan’da çölleşmeyi hızlandırdığını ve bitki örtüsünü tahrip ettiğini vurgulamaktadır.

4. İnsan Faaliyetleri

Tarım ve madencilik, Suudi Arabistan'daki arazi tahribatının önemli nedenlerindendir. Bu faaliyetler su kaynaklarının tükenmesine, erozyona ve bitki örtüsünün yok olmasına neden olabilir. Al-Saud ve Alsaud (2021), bu faaliyetlerin çevresel bozulmayı hızlandırdığını ve doğal kaynakların sürdürülemez şekilde kullanıldığını belirtiyor.

5. İklim Değişikliği

Suudi Arabistan’da yaşanan kuraklık ve yüksek sıcaklıklar, iklim değişikliğinin en belirgin sonuçları arasındadır. Bu durum, bitki örtüsünün hızla azalmasına ve çölleşme sürecinin hızlanmasına yol açmaktadır. Al-Rowaily ve Mogren (2018), iklim değişikliğinin, çölleşmenin en büyük itici gücü olduğunu ifade etmektedir.

Çölleşme ile Mücadelede Kullanılan Yöntemler

Suudi Arabistan, çölleşme ve arazi tahribatı ile mücadelede çeşitli stratejiler geliştirmiştir. Bu stratejiler arasında ağaçlandırma, toprak koruma, sulama ve ekosistem restorasyonu gibi teknikler yer almaktadır.

Ağaçlandırma ve Bitki Örtüsünün Korunması

Suudi Arabistan’da, çıplak arazilere ağaçlandırma yapılarak çölleşmenin önlenmesi ve toprak erozyonunun azaltılması hedeflenmektedir. Örneğin, ülkenin kuzeyindeki Al Jouf bölgesinde ağaçlandırma çalışmaları yürütülmektedir. Al-Shehri ve Rezgui (2019), yerel bitki türlerinin korunmasının ekosistemin restorasyonu açısından kritik öneme sahip olduğunu belirtmektedir.

Sürdürülebilir Su Kullanımı

Suudi Arabistan, su kaynaklarının önemli bir bölümünü çöl ikliminde kullanmaktadır. Al-Zahrani ve arkadaşları (2018)'na göre, sürdürülebilir su kullanımı stratejileri, suyun daha verimli yönetilmesini sağlamak için büyük önem taşır. Bu stratejiler arasında düşük su tüketen bitkilerin yetiştirilmesi ve yenilenebilir su kaynaklarının kullanılması yer almaktadır.

Erozyon Kontrolü ve Green Saudi Projesi

Suudi Arabistan’da erozyonla mücadele için çöl bölgelerinde bitki örtüsünün artırılması ve erozyon kontrolü tekniklerinin uygulanması gerekmektedir. Suudi hükümeti, "Green Saudi Arabia" adı verilen bir projeyle, 10 milyar ağaç dikmeyi ve 30 milyon hektar arazide toprak koruma yöntemleri uygulamayı hedeflemektedir. Al-Sulaiman ve arkadaşları (2015), bu tür projelerin çevreyi koruma açısından büyük bir potansiyele sahip olduğunu ifade etmektedir.

MENA ülkesi olarak buluştuğumuz Suudi Arabistan’da merhum Cumhurbaşkanlarımızdan Özal'ın önemsediği Arafat Meydanı civarında yapılan ağaçlandırma çalışmalarını arttırabiliriz.

Yenilenebilir Enerji Yatırımları

Suudi Arabistan, dünyanın en büyük petrol ihracatçılarından biri olmasına rağmen, son yıllarda yenilenebilir enerji kaynaklarına yatırım yapmaktadır. Al-Weshah ve arkadaşları (2014)'na göre, güneş enerjisi gibi yenilenebilir enerji kaynakları, çevreye daha az zarar verir ve iklim değişikliğiyle mücadelede önemli bir rol oynar.

Sonuç

Suudi Arabistan, çölleşme ve arazi tahribatı ile mücadele etmek için ağaçlandırma, yenilenebilir enerji kullanımı, sürdürülebilir su yönetimi gibi stratejiler uygulamaktadır. Bu projeler, hem çevreyi koruma hem de arazi tahribatının önüne geçme açısından büyük önem taşımaktadır.

Kaynakça:

• Al-Faraj, F. A., & Al-Shayaa, M. S. (2016). Desertification and soil degradation in Saudi Arabia: causes, consequences and management practices. Journal of King Saud University-Science, 28(2), 131-141.
• Al-Ghamdi, M., & Al-Solami, F. (2018). Desertification in Saudi Arabia: Causes and Solutions. Sustainability, 10(6), 1916.
• Al-Kahtany, K. H. (2018). Land degradation in Saudi Arabia: A critical review. Journal of Arid Land, 10(3), 303-311.
• Al-Rowaily, S. L., & Mogren, S. A. (2018). Strategies for combating desertification in Saudi Arabia. Environmental Earth Sciences, 77(5), 182.
• Al-Saud, M., & Alsaud, M. (2021). A roadmap for sustainable development in Saudi Arabia. Journal of Cleaner Production, 279, 123616.
• Al-Shehri, A., & Rezgui, Y. (2019). Towards sustainable development in Saudi Arabia: An assessment of the current status and future prospects. Renewable and Sustainable Energy Reviews, 112, 827-841.
• Al-Sulaiman, F. A., Al-Ajlan, S. A., & Alam, M. M. (2015). Renewable energy in Saudi Arabia: current status and future potential. Renewable and Sustainable Energy Reviews, 41, 237-247.
• Al-Weshah, R. A., Al-Khalidi, K. M., & Al-Hadithi, W. M. (2014). Soil and water conservation in arid areas: case study from Saudi Arabia. Arabian Journal of Geosciences, 7(6), 2221-2233.
• Al-Zahrani, M. A., Asaad, A. M., & Shubair, R. M. (2018). Water resource management in arid regions: A case study of Saudi Arabia. Water Resources Management, 32(12), 4077-4088.
•