Çocukların Geleceği için Ortak Adımlar

Günümüz dünyasında çevre sorunları, yalnızca yetişkinlerin değil, çocukların da haklarını etkileyen küresel bir mesele haline gelmiştir. Çocukların temiz, sağlıklı ve sürdürülebilir bir çevrede yaşama hakkı, onların fiziksel, zihinsel ve sosyal gelişimi için temel bir gerekliliktir. Ancak bu hakkın korunması ve geliştirilmesi, sadece bireysel çabalarla değil, toplumun her kesimini kapsayan bütüncül yaklaşımlarla mümkün olabilir. Bu yazıda, çocukların çevre hakkını korumaya yönelik çeşitli kaynaklar, eğitim materyalleri ve araçlar tanıtılacak.

Çocukların Çevre Hakkı için Araştırma ve Raporlar

M. Çetin ve S. Çetin’in hazırladığı Çocukların Çevre Hakkının Geliştirilmesi Raporu ve Çocuğun Sağlıklı, Temiz ve Sürdürülebilir Bir Çevrede Yaşama Hakkı İçin Eğitim Ortamlarının Koruma ve Geliştirme Kapasitesinin İzlenmesi Göstergeleri adlı çalışmaları, çocukların çevre hakkını savunmak ve geliştirmek için bir rehber niteliği taşıyor. Bu raporlar, eğitim ortamlarının çevre bilincini artırma kapasitelerini değerlendirerek çocukların haklarının korunmasında önemli bir katkı sağlıyor.

Çevre ve Haklar Eğitiminde Etkileşimli Araçlar

Çocuklara çevre bilinci kazandırmak ve haklarını anlatmak için eğlenceli ve öğretici yöntemler geliştirilmiştir.

Söz Küçüğün: Çocuk haklarına dikkat çeken kutu oyunu ve dijital oyun, çocukların haklarını öğrenirken aynı zamanda eğlenmelerini sağlar. Söz Küçüğün Eğitimciler için Rehber ile bu oyunun etkin kullanımı mümkündür.
Neden Olmasın Dijital Oyunu: Çocukların farklı senaryolar üzerinden haklarını tanımasını amaçlayan bu oyun, yaratıcı bir öğrenme ortamı sunar. Eğitimciler için Rehber ile oyunun etkisi artırılabilir.
Mesela Sokağı Kart Oyunu: Hak temelli düşünmeyi teşvik eden bu oyun, çocuklar arasında kapsayıcılığı ve katılımı güçlendiren bir araçtır.

Hak Temelli Eğitim için Kaynaklar

Hak bilincini geliştirmek için oluşturulan rehberler ve animasyon filmleri, çocukların yalnızca haklarını öğrenmesini değil, aynı zamanda bu hakları savunma becerilerini geliştirmesini sağlar:

İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi Animasyon Filmi ve Engelli Hakları Sözleşmesi Eğitimciler için Rehber, hak temelli eğitimde güçlü araçlardır.
Pusula ve Pusulacık rehberleri, çocuklar için insan hakları eğitiminin temel taşlarını oluşturur.

Çevreye Saygılı Eğitim Ortamları

Okul öncesi eğitim kurumları için hazırlanan Anaokulları İçin Peyzaj Rehberi, doğa ile uyumlu eğitim alanlarının nasıl oluşturulabileceğini ortaya koymaktadır. Yeşil Orman Okulu Yayınları tarafından sunulan bu rehber, çevre dostu okul projelerinde önemli bir kaynaktır.

Sonuç

Çocukların temiz, sağlıklı ve sürdürülebilir bir çevrede yaşama hakkı, geleceğimizin sürdürülebilirliği açısından kritik bir konudur. Eğitimcilerin, ebeveynlerin ve politika yapıcıların, bu hakkı desteklemek için yenilikçi ve etkili araçlardan yararlanması gereklidir. Yukarıda sıralanan kaynaklar ve araçlar, çocukların hak bilinci kazanmasını, çevreye duyarlı bireyler olarak yetişmesini ve geleceğe umutla bakabilmesini sağlayacaktır.

Daha fazla bilgi ve kaynak için bağlantıları inceleyebilir ve çevrenize bu bilinci yayabilirsiniz.

Temiz, Sağlıklı Ve Sürdürülebilir Peyzaj Bir Çevrede Yaşama Hakkı:

1. Çetin, M. ve Çetin, S. (2022) Çocukların Çevre Hakkının Geliştirilmesi Raporu, Yeşil Orman Okulu

2. Yayınları, Ankara.: https://drive.google.com/file/d/1V82OVoN3NHhlyx7Zjodi9z38P1dmK_cH/view

3. Salman F. ve Çetin. M., (2023) Çocuğun Sağlıklı, Temiz ve Sürdürülebilir peyzaj Bir Çevrede Yaşama Hakkı İçin Eğitim Ortamlarının Koruma ve Geliştirme Kapasitesinin İzlenmesi Göstergeleri, Yeşil Orman Okulu Yayınları- 7, Ankara.: https://drive.google.com/file/d/1z-QOyYipumnCyisdRSlQbRLHUE65vUjZ/view

4. Çetin. M., (2020) Anaokulları İçin Peyzaj Rehberi, YTOD ve Yeşil Orman Okulu Yayınları, Editör; Mustafa Çetin, 64 sayfa, Ankara. https://drive.google.com/file/d/1hxS5M7jW8D6k93e0KtyRF30_U7DWQY8F/view

Çocuklara Çocuk Haklarını Anlatmak

5. Bizim Ailede Olmaz: https://www.youtube.com/watch?v=XaXuRWAt03g

6. Hakları Sözleşmesi Animasyon Filmi Oynatma Listesi: https://www.youtube.com/playlist?list=PLHJO230xzKVXXbkhqeU_jVPKBDfpenggr

7. Hakları Sözleşmesi Eğitimciler için Rehber: https://cocuk.bilgi.edu.tr/wp-content/uploads/2024/03/-Haklari-Sozlesmesi-Animasyon-Filmi_rehber.pdf

İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi Animasyon Filmi: https://www.youtube.com/playlist?list=PLHJO230xzKVXpaNAgxSLUSwQ5weidKWGf

8. Kapsayıcı ve Katılımcı Okullar İçin Eğitimcilere Yönelik Çocuk İşçiliği ve Ayrımcılıkla Mücadele Rehberi: https://cocuk.bilgi.edu.tr/wp-content/uploads/2020/02/COCA_C%CC%A7ocukIsciligiElKitabi.11.06.19.pdf

Çocuk Hakları Oyunları

1. Mesela Sokağı Kart Oyunu: https://cocuk.bilgi.edu.tr/yayinlar/oyunlar/mesela-sokagi-kart-oyunu-2012/

2. Neden Olmasın Dijital Oyunu: http://www.nedenolmasinoyunu.org/

Neden Olmasın Eğitimciler İçin Rehber: http://www.nedenolmasinoyunu.org/static/files/kilavuz.pdf

3. Pusula: https://insanhaklarimerkezi.bilgi.edu.tr/media/uploads/2015/08/13/pusula_istanbulbilgiuniv ersitesiyayinlari.pdf

4. Pusulacık: https://cocuk.bilgi.edu.tr/wp-content/uploads/2020/02/PUSULACIK-birles%CC%A7tirildi.pdf